یکی از جنبه‌های مطالعه تاریخ شناخت امکانات موجود در هر‌دوره وبررسی تکامل آن‌ها در‌طول تاریخ است. آگاهی از سیر تحول امکانات صحنه از عهد یونان باستان تاکنون ما را با نیا‌زهای واقعی نمایشنامه‌نویسان کارگردانان و طراحان‌صحنه آشنا می‌کند. از جمله یکی از این ویژگی‌های مورد‌نظر طراحی آکوستیک فضا براساس محوریت صدای انسان بوده‌است. طراحی آکوستیک از زمان روم باستان با تئاترهای باستانی روم و یونان آغاز شد که تماشاچیانِ بی‌شماری را در فضاهای دایره‌ای و نیم‌دایره‌ای گردِ هم می‌آورد. فضایی گرد و فرورفته که از ستون و نیمه ستون‌هایی که میان آن سقف چوبی قرار می‌گرفت، تشکیل شده بودند. فضاهای ارتباطی میان ستون‌های موجود در صفحه نمایش به وسیله پرده‌ها یا پانل‌های چوبی نقاشی شده‌ای به عنوان دکور پوشیده می‌شده‌اند که علاوه بر‌بستر مناسب نقاشی، منبع مهمی برای انعکاس صدا بوده‌اند. این موضوع را می‌توان شروعی برای آکوستیک در تئاتر و آکوستیک سالن آمفی تئاتر و اجتماعات دانست. در روم باستان این نوع سالن‌ها با دیوار‌های بلند احاطه می‌شد که از نظر علم آکوستیک، وضعیت آکوستیکی مناسب‌تری را ایجاد نموده‌است.
این فضاها باید به‌طوری طراحی شود که براساس مقیاس انسانی به صدا به صورت یکنواخت در فضای سالن منعکس شود. تا پایان قرن نوزدهم طراحی اینگونه فضاها براساس سعی و خطا و تجربی انجام می‌پذیرفت. در سال 1895 به دلیل غیرقابل تحمل بودن مشکل آکوستیکی تالار موزه هنر فگ، فیزیکدان جوانی به نام سابین سعی در بهبود بخشیدن به این مشکل کرد. بعد از مطالعات دقیق راجع به این بنا وی دریافت که مشکل اساسی در غیر قابل فهم بودن مطالب سخنرانی شده در اتاق به واسطه بازتاب اصوات به صورت رفت و برگشتی در سطوح داخلی بنا می‌باشد. وی با تغییر جای صندلی‌ها و به جلو آوردن آن‌ها متوجه بهبود ناگهانی در وضعیت آکوستیکی تالار شد. از آن پس طراحی آکوستیکی یکی از حوزه‌های فعال در فیزیک و معماری به شمار می رود.
امروزه بنا بر بخش بندی نهمین کنگره جهانی آکوستیک (مادرید - ژوئیه 1987) رشته‌های گوناگون آکوستیک در 5  گروه دسته‌بندی شده‌اند:
1.    محیط زیست
2.    صدا و ارتعاشات
3.    روانشناسی
4.    فیزیولوژیکی
5.    الکترو آکوستیک.

آکوستیک صدا

هنگامی که صدایی از منبع صوتی تولید می‌شود، صدای تولید شده از منبع دورشده، تا هنگامی که به سطوح اتاق و یا  تالار برخورد کند. پس از برخورد امواج صوتی با سطوح، بخشی از آن جذب، بخشی از دیوار عبور کرده و مابقی آن بازتاب می‌شود. صدایی که از یک نقطه مشخص در اتاق دریافت می‌شود از دو بخش جدا تشکیل می‌گردد. بخش اول صدایی‌است که مستقیما از منبع صوتی به نقطه معین می‌رسد که به عنوان امواج اصلی نامیده شده و مستقل از شکل و مصالح اتاق بوده و فقط به فاصله و بین منبع و آن نقطه بستگی دارد. بخش دوم بازتاب امواج صوتی برخورد کننده  با سطوح داخلی است که به آن نقطه موردنظر می‌رسد و امواج غیرمستقیم نام دارد. اگر فاصله بین منبع و سطوح دیوار زیاد باشد تاثیر زیادی در دریافت امواج بازتابیده شده حس خواهد شد. بنابراین بازتاب امواج ارتباطی به فاصله منبع تا نقطه موردنظر یا دریافت کننده نداشته و کاملا به ویژگی‌های سالن بستگی دارد. 
هنگامی که در یک فضای سرپوشیده منبعی تولید صدا می‌کند، امواج منتشر شده در لحظه اول در تمام سالن پخش می‌شوند. پس از مدت معینی امواج منتشرشده به دیوارها برخورد و بازتاب می‌شود. امواج اصلی و امواج بازتابنده با یکدیگر تداخل کرده و به تدریج میدان آکوستیکی را پخش می‌کنند. اگر پخش انرژی از منبع ادامه یابد این تداخل انرژی آنقدر به طول می‌انجامد تا مقدار انرژی تباه شده توسط هوا و دیوارها و سایر ملزومات تالار معادل آن‌ها انرژی منتشرشده از منبع گردد که از آن لحظه به بعد میدان آکوستیکی حالتی ثابت پیدا می‌کند. صدایی که بر اثر بازتاب مکرر منعکس می‌گردد ضعیف می‌شود تا آنجایی که به طور کامل از بین بروند. بدیهی‌است که تباهی صدا در سالنی که توسط جذب کننده‌ها به طور کامل پوشانده شود بسیار سریع‌تر صورت می‌گیرد. مدت زمانی که از لحظه قطع سرچشمه صدا تا سکوت مطلق در سالن به طول می‌انجامد را طنین یا واخنش می‌نامند. طنین نتیجه تناسب بین جذب و شدت صدا بوده که تابعی از زمان‌است. 
این یکی از مهم‌ترین اهداف طراحی سالن‌های سخنرانی این‌است که تمام افرادی که بر جاهای خود نشسته‌اند قادر به شنیدن تمام جملات سخنرانی به‌طور واضح و بدون زحمت باشند. صدایی که توسط شنونده شنیده می‌شود ترکیبی‌است از صدای مستقیم، بازتاب صدای اولیه از دیوارها و سقف و صدایی حاصل از انعکاس مکرر درون سالن شنیده می‌شود. صدای حاصل از انعکاس مکرر نیز تابع مدت زمانی‌است که صدا کاهش یابد که به حجم سالن، مقدار جذب کننده‌ها و فرکانس امواج صوتی بستگی دارد.

خانه اپرا اسن

این بنا که آخرین اثر آلوار آلتو در سال 1961 شروع به ساخت و درسال 1976 بعد از مرگ او پایان یافت. این اثر به‌صورت تک بنا در یک پارک به صورتی‌که از سمت شرق کاملا محصور، از سمت چپ نسبتا باز است. فضاهای درون ساختمان به‌طوری طراحی شده‌است که مراجعین را برای کشف فضای بعدی کنجکاو می‌کند. 
پانل‌های متحرک آکوستیکی این سالن امکان تغییر و تنظیم شرایط آکوستیک سالن همایش و آکوستیک سالن آمفی تئاتر را به حالت مطلوبی فراهم می‌کند.
اکر از این مقاله خوشتان آمد سری به  سایر مطالب طرح تو طرح  | پلتفرم مسابقات معماری بزنید :

برای خواندن مطالب بیشتر:

انتخاب نمای ساختمان | به عنوان یک کارفرما برای نمای مصالح خود از چه سبکی و چه مصالحی استفاده کنم؟

والتر گرپیوس | معمار بنیان‌گذار سبک مدرن

معماری باروک | سازه‌ی احساس

 برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست مشاوره

نویسنده: بهار صداقتی