بخش اول| هنگام بررسی یا طراحی نما باید به چه مسائلی دقت کنیم؟
طراحی نما و نکات حائز اهمیت آن
در سند چشم‌انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی آمده است؛ " تهران، جهان‌شهری است فرهنگی، دانش بنیان با هویت اصیل ایرانی و اسلامی، زیبا، مرفه و معیار در دنیای اسلامی."
تقویت هویت معماری محلات و ایجاد هماهنگی در سیمای شهری با تدوین و اجرای سیاست‌های صحیح در مدیریت سیمای شهر به عنوان یکی از جهت‌گیری‌های راهبردی در حوزه معماری و شهرسازی این سند در نظر گرفته شده است.
در مورد سیاست‌گذاری‌های ذکر شده این طور آمده است؛ " باید راهکارهایی در زمینه‌ی به سامان کردن نماهای شهری به گونه‌ای که هم حقوق متقابل شهروندان، مالکین و مدیریت شهری رعایت گردد و هم جولانگاه خلاقیت و آزادی انتخاب و طراحی خانه و نمای دلخواه برای مالکین و طراحان دچار خدشه نشود، را تدوین نمود."
هدف شکل‌گیری سازمانی که به سیمای شهری تهران نظارت داشته باشد نیز همین است؛ سامان دادن بصری به شهری که قلب تپنده کشور حساب می‌شود. تدوین‌گران مبانی نظری و ضوابط نما بر این باورند که اگر برای طراحان و مالکین این نکته روشن شود که شهر و شهروندان دیگر نیز حقی از ساختمان آن‌ها دارند که جزء حقوق فطری‌شان است و این حقوق باید از سوی ایشان رعایت شود، بسیاری از معضلات کنونی را نخواهیم داشت.
سامان‌دهی شهری را می‌توان در دو دسته مورد بررسی قرار داد؛
وضعیت ارتفاعی و نوع کارکرد ساختمان‌ها؛ این مورد به طور مشخص در حوزه عملکردی طرح تفصیلی شهر قرار می‌گیرد. مثلا در هر پهنه‌ی شهر، تعداد طبقات مجاز ساخت مشخص شده است.
وضعیت طراحی نمای ساختمان‌های تک‌بنا و ساختمان‌های موجود به شکل اصلاح و یا طراحی؛ انجام امورات مربوط به این بخش، سبب تشکیل سازمانی شد که امروزه با نام کمیته نما می‌شناسیم.
مطالب بالا، مروری بر دلایل و اهداف شکل‌گیری کمیته نما بود. در ادامه این سری مقالات خواهیم خواند؛
- موارد قابل توجه در تبیین اهمیت و توقعات از نما
- تعریف نما و عناصر پراهمیت در نما
- الزامات، اقدامات و پیشنهادات کمیته نما در خصوص عناصر نما
- نحوه کنترل نمای ساختمان و چک‌لیست بررسی نقشه‌های معماری نما
- نماهای شاخص از نظر شهرداری تهران
- مدارک راهنما، تاییدیه و یا اخطار کمیته نما
قابل ذکر است مطالب بالا برای دو دسته از افراد بسیار مفید خواهد بود؛
- معماران و طراحان نما
- سازندگان یا مالکینی که قصد شروع یک پروژه ساختمانی دارند و نگران تاییدیه کمیته نما هستند
موارد قابل توجه در تعریف اهمیت و توقعات نما
نمای ساختمان اولین قدم خروج از فضای شهری و ورود به ساختمان، با هر نوع کاربری، حساب می‌شود و از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور خلاصه می‌توان موارد قابل توجه هنگام طراحی یا بررسی نما را به دسته‌های زیر تقسیم کرد؛
- موقعیت بنا در بدنه شهری
- توقعات از بنا با توجه به کاربری
- فضای شهری مجاور
- همسازی با اقلیم
موقعیت بنا در بدنه شهری
توجه به موقعیت بنا در بدنه یکی از اصلی‌ترین موازین طراحی نما از نظر طراحی شهري است. طبعا موقعیت بنا در بدنه، بر میزان دید و هم‌پیوندي بصري آن تاثیر مستقیم دارد. به عنوان مثال در یک فضاي شهري مشخص، بناهایی که در نبش یا آکس یک خیابان قرار دارند نسبت به بنایی که میان‌افزاست در معرض دید بیشتري هستند. بنابراین دانستن و بررسی این موضوع در فرآیند ارزیابی نماهاي ساختمانی مهم است. در ادامه به انواع موقعیت بنا در بدنه پرداخته می‌پردازیم؛
- میان‌افزا
- نبش یا کنج
- موقعیت آکس
- تک بنا
- موقعیت پیچ
هر کدام از این موقعیت‌ها، با توجه به ویژگی‌های خود، ارزش بالایی دارند؛ ساختمان‌های میان‌افزا تعداد بسیار زیادی از ساختمان‌ها را شامل می‌شوند و به دلیل کثرت تعداد، پراهمیت هستند. بناهای نبشی و یا در موقعیت آکس، دید بالایی از زوایای مختلف دارند. تک بناها معمولا جدا از دید بالایی که دارند، از کاربری‌های ویژه برخوردارند. بناهایی که در موقعیت پیچ قرار دارند نیز معمولا طول عمر و مدت استفاده بالایی دارند. پس با در نظر گرفتن موقعیت هر ملک، باید به طراحی یا اصلاح نمای آن اقدام کنیم.
توقعات از بنا با توجه به کاربری
یکی از موثرترین عوامل مربوط به طراحی نما، کاربري مربوط به ساختمان است که مستقیما بر نحوه طراحی نما تاثیر می‌گذارد. همه‌ي ما می‌دانیم که شهروندان باید بتوانند نماي یک ساختمان اداري را با یک ساختمان مسکونی و یا تجاري
تمیز دهند. لذا معمار باید بتواند در طراحی‌هاي خود ارتباط بین فرم، عملکرد و معنا را تا حد امکان تقویت نماید. از طرفی، طراحی نماي کاربری‌محور در مجموع به خوانایی شهر کمک می‌کند. در نگاهی صحیح‌تر، طراحی نه تنها باید کاربري محور باشد بلکه در واقع باید"مکان محور" باشد تا بتواند به خوانایی شهر کمک کند. در کل می‌توان گفت به صورت کلی از نما چهار توقع داریم؛ یکی آنکه به عنوان محافظ عمل کند، دو آنکه رابط بین درون و بیرون باشد، سه آنکه به نحوي معرف مالک یا کاربر خود باشد و در نهایت بتواند جزئی از یک کل باشد. رایج‌ترین توقعات از هر کاربري در چارت زیر ارائه شده است:
فضای شهری مجاور
مسلم است که طراح نما باید بداند که بنایی که وظیفه طراحی نماي آن را بر عهده گرفته، در مجاورت چه نوعی از فضاي شهري قرار دارد. در هر صورت با توجه به اینکه نماي ساختمان‌ها عناصر عمودي فضاهاي شهري هستند، باید در خدمت فضاهاي شهري باشند. پس توقعات کیفی از هر فضاي شهري بر طراحی نماهاي ساختمانی موثر هستند. اگر به عنوان مثال، طراح نما روي این موضوع مسلط نباشد که بنا در بن‌بست قرار گرفته است یا در مجاورت بزرگراه، باید بر اساس دید از جاده طراحی کند یا دید عابر، ممکن است نمایی با جزئیات بیش از حد طراحی کند که حتی حواس رانندگان را پرت نموده و موجب تصادف گردد. پس توجه به فضاي شهري مجاور و توقعات از آن در طراحی نما مهم است. انواع مجاورت‌ها با فضای شهری را می‌توان در دسته‌بندی‌های زیر قرار داد؛
- مجاور خیابان شهری
- مجاور خیابان عبوری
- مجاور خیابان محلی
- مجاور کوچه یا بن‌بست
- مجاور بلوار
- مجاور بزرگراه
- مجاور پیاده‌راه
- مچاور میدان محلی
- مجاور میدان شهری
- مجاور میدان تشریفاتی
همسازی با اقلیم
امروزه با توسعه و پیشرفت تکنولوژي، لزوم توجه به توسعه پایدار و ساخت و سازهاي مطابق با اصول معماري در راستاي استفاده بهینه از منابع طبیعی موجود از اهمیت خاصی برخوردار است. شناخت شرایط اقلیمی در هر منطقه از مهم‌ترین عوامل در ایجاد آسایش و راه کاربران ساختمان‌ها در آن منطقه است. از مواردی که هنگام طراحی یا بررسی نما باید مد نظر قرار دهید تا از همساز بودن آن با اقلیم مطمئن شوید، عنوان‌های زیر است؛
- جهت‌گیری بنا
- شکل و موقعیت بازشوها
- مصالح، رنگ و بافت
- الحاقات کاربردی مانند سایبان
در صورتی که معماران هنگام طراحی، همه موارد بالا را در نظر بگیرند، نتیجه‌ی طراحی بسیار مثبت‌تر و در نظر کارشناسان کمیته نما، مقبول‌تر است. بالتبع، سازنده یا کارفرمای این پروژه هم با چالش‌های کمتری رو به رو خواهد شد.
پیشنهاد می‌کنیم طراحی نمای پروژه خود را به طرح تو طرح بسپارید. با حضور بیش از هفت هزار معمار در این مجموعه، تیم‌های معماری و طراحان خلاق، مخصوص پروژه شما طرح ارسال خواهند کرد تا با دیدن انواع پلان و نما، استفاده از مصالح متنوع و کیفیت فضایی مختلف، طرح مطلوب خود را انتخاب کنید. برای اطلاع از قیمت این خدمات، می‌توانید با استفاده از قیمت طراحی، فوری و رایگان حدود هزینه طراحی پروژه خود را استخراج کنید. همچنین در صورت تمایل می‌توانید فرم زیر را پر کنید تا کارشناسان ما با شما تماس بگیرند.
برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.
امیدواریم با خواندن این مقاله، شناخت بیشتری نسبت به کمیته نما و موارد حائز اهمیت آن پیدا کرده باشید. برای باقی مطالب مربوطه، بلاگ را پیگیری کنید.
اگر؛
سوالی راجع به این موضوع دارید،
برای طرح نمای خود، دنبال معمار می‌گردید،
در بخش دیدگاه‌های همین مقاله با ما در میان بگذارید.
دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است